🤑💰 Więcej many! Jak Sapkowski ⚔️ walczył o swoje z CD PROJEKT 🎮

Jak to się zaczęło? Pierwsza umowa między Sapkowskim a CD PROJEKT RED

Historia tego sporu zaczyna się w roku 2000, kiedy (jeszcze) mało znana firma zwraca się do pana Andrzeja Sapkowskiego z propozycją zawarcia umowy licencji na uniwersum Wiedzmina. Licencja miała obejmować tylko kilka pól eksploatacji to jest: gry wideo, komiksy, gry tradycyjne, merchandising^[1]. Ustalenia dotyczyły praw do eksploatacji całego uniwersum Wiedźmina, nie tylko pojedynczych elementów^[2]. Warto jednak wiedzieć, że pan Andrzej Sapkowski już wcześniej zawarł umowę dotyczącą przeniesienia Wiedźmina do formatu gry wideo. Pierwotnie prawa do wyproduktowania gry na podstawie przygód Geralta nabył nie CD PROJEKT RED, a Metropolis Software, producent odpowiedzialny między innymi za powstanie takich gier jak „Książe i tchórz” oraz „Gorky 17”. Choć szczegóły tej umowy nie są znane, to na ile wiadomo, została ona zawarta w 1997 roku, a po latach udało się nawet odnaleźć demo technologiczne tej gry^[3]. Choć nie ma to większego znaczenia dla późniejszego sporu, to najprawdopodobniej rzutowało na późniejsze ustalenia między panem Sapkowskim, a CD PROJEKT RED.

Czy to była dobra decyzja? Sapkowski sprzedaje prawa za 35 tysięcy złotych

Choć nie są znane szczegóły negocjacji umowy, to finalnie doszło do podpisania umowy na tych właśnie zasadach, a wynagrodzenie ustalono na kwotę 35.000,00 zł, płatne w dwóch ratach 20.000 zł i 15.000 zł^[4]. Jest spora szansa, że wynagrodzenie ryczałtowe było wynikiem wcześniejszego fiaska projektu tworzonego przez Metropolis Software. Jak podają źródła, była to co prawda pierwsza umowa między stronami, ale nie ostatnia. W latach 2002-2016 CD Projekt podpisał z Andrzejem Sapkowskim szereg różnych umów (jak twierdził natomiast autor, konkretnie 4^[5]), co sugeruje, że zakres licencji mógł być stopniowo rozszerzany^[6]. Rzecz jasna, nie będzie zaskoczeniem, jeśli powiem, że nie mam dostępu do tych dokumentów.

https://cosnapolce.blogspot.com/2019/12/wiedzmin-pakiet-tom-1-8-wersja.html

Sukces Wiedźmina 3 – czas na renegocjacje?

Tego, czy w tym czasie wszystko układało się idealnie między stronami, nie wiem, ale wiem z pewnością, że po wydaniu Wiedźmina 3 i po opublikowaniu informacji na temat osiągniętych z tego tytułu zysków pan Sapkowski zdecydował się zawalczyć o swoje. W roku 2018 r. za pośrednictwem swoich prawników skierował żądanie zapłaty kwoty 60.000.000,00 zł, a jako podstawę swojego żądania powołał się na klauzulę bestsellerową. Co ciekawe, kwota ta została określona przez pełnomocników pisarza jako „oczekiwania raczej na minimalnym poziomie”^[7]. Ze względu na fakt, że CD PROJEKT S. A., któremu w tamtym czasie przysługiwały prawa do gry, był spółka giełdową treść tego wezwania znalazł się na stronie internetowej spółki.

W samym wezwaniu zostało też podważone skuteczne przeniesienie praw autorskich na CD PROJEKT, co nawet jeśli było wyłącznie fortelem, to co najmniej mogło dawać do myślenia w kontekście celowości ustępstw i zakończenia sprawy w sposób polubowny. Co jednak najważniejsze, prawnicy pana Sapkowskiego podkreślili, że ich wolą i intencją jest szybkie i ugodowe zakończenie sprawy.Klauzula bestsellerowa – czy prawo było po stronie Sapkowskiego?

Zanim wyjaśnię, skąd akurat taka kwota i dlaczego została ona określona jako minimalna wysokość żądania, jak również jakie stanowisko w sprawie żądania zajęło CD PROJEKT, warto wyjaśnić, czym konkretnie jest klauzula bestsellerowa. Jest to potoczne określenie żądania opartego na artykule 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który stanowi:

W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.

Co ciekawe, choć przepis ten funkcjonuje w ustawie od samego jej początku, to nie doczekał się szerszego orzecznictwa. W tym, które zapadło na jego kanwie warto zwrócić uwagę, jak sądy podchodzą do klauzuli bestsellerowej. Podkreśla się przede wszystkim, że jej zastosowania w żadnej mierze nie należy szukać w umowie między twórcą, a nabywcą praw. W orzecznictwie wyjaśniono, że^[8]:

“Twórca będzie mógł dochodzić tego uprawnienia przeciwko każdemu podmiotowi, który korzysta na podstawie umowy z autorskich praw majątkowych, osiągając rażąco nieadekwatne korzyści względem należnego twórcy wynagrodzenia, niezależnie od tego, czy podmiot ten jest stroną umowy z twórcą, czy też następcą prawnym kontrahenta twórcy.”
Sądy wypowiedziały się także na temat tego, kiedy może być mowa o rażącej dysproporcji wynagrodzenia. Jak wyjaśnia orzecznictwo^[9]:

 “Klauzula bestsellerowa ma zastosowanie nie po to, by chronić twórcę przed zaniżaniem jego wynagrodzenia, poniżej stawek rynkowych, tylko w tym celu, by dać twórcy instrument zwiększający jego udział w korzyściach z eksploatacji praw autorskich, które przeniósł, jeśli korzyści te są niewspółmierne. (….) Aby móc mówić o rażącej dysproporcji konieczne jest ustalenie, czy w realiach niniejszej sprawy korzyści, które przynosi pozwanej eksploatacja utworu, są nadzwyczajne.”

https://konsolowe.info/2016/08/andrzej-sapkowski-wciaz-nie-lubi-graczy

Czy Sapkowski miał rację? Jak sądy interpretują „rażącą dysproporcję”?

Wystarczy teorii, wróćmy do realiów sprawy. Jak wspomniałem, prawnik Sapkowskiego podkreślał, że żądane wynagrodzenie uznaje za minimalne. Warto podkreślić, że prawnicy pisarza argumentowali, że właściwe wynagrodzenie powinno wynosić 6% uzyskanych przez firmę korzyści z wykorzystania dzieła Sapkowskiego. Wyliczenie to uwzględniało wzrost zysków ze sprzedaży, szczególnie gry „Wiedźmin 3″ wraz z dodatkami^[10]. Skoro 60.000.000,00 zł to zaledwie 6% z zysków, jakie CD PROJEKT RED uzyskał z tytułu wykorzystania nabytych praw, to faktycznie nie bez racji Sapkowski mógł czuć, że jego wynagrodzenie, które wynosi 35.000,00 zł, było w rażącej dysproporcji do zysków spółki.

Jak zareagowało CD PROJEKT? Oświadczyło, zgodnie zresztą z prawdą, że nabycie praw od autora nastąpiło zgodnie z prawem, firma uregulowała wszystkie należności wynikające z umowy licencji i nie pozostaje dłużna Sapkowskiemu^[11]. W oficjalnym oświadczeniu spółka w szczególności podkreśliła, że^[12]:

„W ocenie Spółki żądania są bezpodstawne zarówno co do zasady, jak i wysokości. Spółka w sposób ważny i zgodny z obowiązującymi przepisami, nabyła prawa do utworów Pana Andrzeja Sapkowskiego, m.in. w zakresie niezbędnym do wykorzystania ich w ramach tworzonych przez Spółkę gier, regulując uzgodnione w umowach wynagrodzenia.”

Wszystkie te argumenty były i są jak najbardziej prawdziwe, chociaż – co wyjaśniłem wyżej – nie przeczyły wcale możliwości zastosowania klauzuli bestsellerowej. Wiedzieli to prawnicy CD PROJEKT, wiedział też z pewnością i jego Zarząd, dlatego też strony przystąpiły do negocjacji.

Negocjacje i tajemnicza ugoda – co wiemy o porozumieniu?

Co jednak istotne, w tym samym oświadczeniu, spółka także wskazała, że jest otwarta na ugodowe rozwiązanie sprawy. Podkreśliła ona, że^[13]:

„Wolą Spółki jest utrzymywanie dobrych relacji z autorem dzieł, które stały się inspiracją dla twórczości zespołu Studia CD PROJEKT RED. W związku z tym, Zarząd Spółki dołoży szczególnych starań w celu polubownego rozwiązania sprawy, jednakże rozwiązanie takie winno szanować wcześniej uzgodnione intencje stron i zawarte umowy.”

Jaki był przebieg i wynik negocjacji między panem Andrzejem Sapkowskim, a CD PROJEKT? Tego prawdopodobnie prędko nie dowiemy się w najmniejszych nawet szczegółach. Wiemy jedynie tyle, że 20 grudnia 2019 roku CD Projekt RED ogłosił zawarcie porozumienia z panem Andrzejem Sapkowskim. Choć szczegóły ugody nie zostały ujawnione, to z oficjalnych komunikatów dowiadujemy się, że porozumienie zaspokaja oczekiwania obu stron, a CD Projekt RED zachował prawa do eksploatacji uniwersum Wiedźmina w obszarze gier wideo, komiksów, gier tradycyjnych i merchandisingu^[14]. Jak informuje sam główny zainteresowany, CD PROJEKT, elementem porozumienia było także uzyskanie przez firmę nowych praw do uniwersum Wiedźmina^[15].

---

^[1]„”About Tetris”, Tetris.com (https://tetris.com/about-us – dostęp dnia 23.03.2025)

^[2] „CD PROJEKT RED i Andrzej Sapkowski podpisali porozumienie”, Lubimyczytac.pl (https://lubimyczytac.pl/aktualnosci/13237/cd-projekt-red-i-andrzej-sapkowski-podpisali-porozumienie – dostęp dnia 11.08.2025)

^[3] dr Łukasz Maryniak, Wiedźmin – Geralt z Rivii czy po prostu męska wiedźma? Prawdoautorskie aspekty postaci Białego Wilka, Monitor prawniczy 07/2024, Legalis/el

^[4] Łukasz Szliselman, „CD Projekt RED zapłaciło 35 tys. złotych za licencję na Wiedźmina” (https://www.gry-online.pl/newsroom/cd-projekt-red-zaplacilo-35-tys-zlotych-za-licencje-na-wiedzmina/z119689 – dostęp dnia 11.08.2025)

^[5] Polcon 2016 – Sapkowski, fragment 1 – Umowa z CD Projekt – Widźmin, https:/www.youtube.com/watch?v=drP-ZLj4VLTA przywołany za dr Łukasz Maryniak, Wiedźmin – Geralt z Rivii czy po prostu męska wiedźma? Prawdoautorskie aspekty postaci Białego Wilka, Monitor prawniczy 07/2024, Legalis/el

^[6] Paweł Biedrzycki, „Andrzej Sapkowski uważa, że dostaje za gry Wiedźmin za mało pieniędzy i żąda od CD PROJEKT 60 mln zł” (https://strefainwestorow.pl/artykuly/spolki/20181002/andrzej-sapkowski-cdprojekt-wiedzmin – dostęp dnia 11.08.2025)

^[7] „Andrzej Sapkowski domaga się od CD Projektu zapłaty co najmniej 60 mln zł” (https://www.bankier.pl/wiadomosc/Andrzej-Sapkowski-domaga-sie-od-CD-Projektu-zaplaty-co-najmniej-60-mln-zl-7618209.html – dostęp dnia 11.08.2025)

^[8] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – I Wydział Cywilny z dnia 8 lipca 2016 r., I ACa 1432/15, Legalis nr 1533010

^[9] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z dnia 23 października 2019 r., I ACa 163/19, Legalis nr 2685021

^[10] „Andrzej Sapkowski domaga się od CD Projektu zapłaty co najmniej 60 mln zł” (https://www.bankier.pl/wiadomosc/Andrzej-Sapkowski-domaga-sie-od-CD-Projektu-zaplaty-co-najmniej-60-mln-zl-7618209.html – dostęp dnia 1.02.2025)

^[11] Christopher Dring, „CD Projekt signs new agreement and ends dispute with The Witcher author” (https://www.gamesindustry.biz/cd-projekt-signs-new-agreement-and-ends-dispute-with-the-witcher-author – dostęp dnia 1.02.2025)

^[12] „Raport bieżący nr 15/2018”, CD PROJEKT (https://www.cdprojekt.com/pl/inwestorzy/raporty-gieldowe/raport-biezacy-nr-15-2018/ – dostęp dnia 17.03.2025)

^[13] „Raport bieżący nr 15/2018”, CD PROJEKT (https://www.cdprojekt.com/pl/inwestorzy/raporty-gieldowe/raport-biezacy-nr-15-2018/ – dostęp dnia 17.03.2025)

^[14] Patrycja Cydejko, „Klauzula bestsellerowa”, Twórca w Prawie (https://tworcawprawie.pl/klauzula-bestsellerowa/ – dostęp dnia 17.03.2025)

^[15] „CD PROJEKT podpisał porozumienie z Andrzejem Sapkowskim” (https://www.cdprojekt.com/pl/media/aktualnosci/cd-projekt-podpisal-porozumienie-z-andrzejem-sapkowskim/ – dostęp dnia 1.02.2025)