🎮 AntyKomor – kiedy gra staje się przestępstwem?

Kiedy satyra staje się przestępstwem? Początek sprawy AntyKomor

Wróćmy na nasze podwórko. Jest maj 2011 roku, kiedy do jednego z domów pukają funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Dlaczego tak się stało? Chodzi o znieważenie głowy państwa – Prezydenta Komorowskiego. Dlaczego jednak ma nas to zainteresować w kontekście gier? Otóż do znieważenia miało dojść właśnie poprzez grę komputerową. Działanie związane z zatrzymanie administratora strony, na której gra ta została zamieszczona, zostało zlecone przez prokuraturę w Tomaszowie Mazowieckim, która prowadziła śledztwo w sprawie znieważenia głowy państwa ^[1].

Kontrowersyjna strona i gry – o co chodziło w AntyKomor?

Sprawa dotyczyła strony AntyKomor.pl, na której zamieszczone były treści – delikatnie mówiąc – mało przychylnę dla Prezydenta Komorowskiego. Wśród tych treści znajdowały się też dwie „home made” gry komputerowe. Warto dodać, że już same tytuły obu gier dawały co najmniej klarowną informację zwrotną co do tego, czego można spodziewać się po ich zawartości. Były to:

1. „Komor-killer” – polegała na rzucaniu w wizerunek prezydenta różnymi przedmiotami (w tym fekaliami i młotkiem) aż do „zabicia” postaci,
2. „Komor-szoter” – gra, w której gracz mógł strzelać do wizerunku prezydenta i jego małżonki. ^[2]

https://www.fakt.pl/polityka/szok-zabija-komorowskiego-w-debilnej-grze/q7r4p9y#slide-1

Cóż, aspekty czysto techniczne związane z grami zostawmy na boku, ponieważ ewidentnie nie są warte szerszego omówienia. Gra wyglądała tak jak na załączonym obrazku. Oprócz gier, na stronie znajdowały się również fotomontaże przedstawiające prezydenta w ośmieszający sposób, w tym zdjęcia ukazujące go jako prostytutkę, homoseksualistę, pijaka czy uczestnika czynności seksualnych ^[3] . Innymi słowy, było „grubo”.

ABW wkracza do akcji – zabezpieczenie dowodów

Pozostawiając na marginesie, kto konkretnie był autorem tak gier, jak i samej strony, warto natomiast opowiedzieć, co działo się po wizycie ABW.  Służby zabezpieczyły laptop i inne nośniki danych. Po przeprowadzenia pełnego dochodzenia ABW stwierdziło, że gry były łatwo dostępne do pobrania i instalacji bez konieczności rejestracji. Innymi słowy, były dostępne dla wszystkich, niezależnie od poglądów politycznych czy wieku! Komentarz informujący, że gry nie są zapowiedzią zamachu, pojawiał się dopiero po ich zainstalowaniu, a więc już po czasie, kiedy użytkownik miał styczność z przesłaniem w nich zawartym, które wyraźnie wybrzmiewało z samych tylko ich tytułów ^[4].

Czy można znieważyć prezydenta grą komputerową?

Prokuratura stwierdziła, że administrator strony mógł dopuścić się popełnienia czynu zabronionego opisanego w art. 135 § 2 Kodeksu karnego, dotyczącego publicznego znieważenia Prezydenta RP. Przepis ten stanowi, że kto publicznie znieważa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Wyrok pierwszej instancji – czy AntyKomor był przestępstwem?

We wrześniu 2012 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim uznał twórcę serwisu za winnego znieważenia Prezydenta i skazał go na rok i 3 miesiące ograniczenia wolności oraz 40 godzin prac społecznych miesięcznie. Sędzia argumentował, że działania oskarżonego przekroczyły granice dozwolonej satyry i propagowały agresję w cyberprzestrzeni ^[5].  Ważne jednak, za co doszło do skazania. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z dnia 14 września 2012 roku orzekał co do dwóch przestępstw: znieważenia Prezydenta i fałszowanie dokumentów. Ten drugi zarzut pozostawmy poza naszym zainteresowaniem. Co istotne w kontekście znieważenie prezydenta, do skazania doszło tylko w zakresie jednego z zarzucanych czynów i tylko w zakresie trzech zdjęć o charakterze znieważającym. Sąd wydał natomiast wyrok uniewinniający co do zarzutu związanego z grami komputerowymi.

Sąd Apelacyjny uniewinnia – gdzie leży granica krytyki politycznej?

Na tym jednak sprawa się nie skończyła, ponieważ oskarżony zdecydował się złożyć apelację. Podobnie zresztą prokurator. 17 stycznia 2013 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi wydał wyrok w sprawie i na jego skutek umorzono postępowanie co do całego zarzutu związanego z  znieważeniem Prezydenta, wskazując, że przeciwko skazaniu przemawia niska społeczna szkodliwość czynu ze względu na niską szkodliwość społeczną czynu ^[6].

Dlaczego Komor-killer nie znieważał Prezydenta?

Gry „Komor-killer” i „Komor szoter” nie uznano za znieważające, ponieważ „tego rodzaju gry funkcjonują w internecie od lat”. Oskarżony nie był też twórcą gier, tylko je udostępniał, co wpłynęło na ocenę jego świadomości prawnej. Sąd wziął pod uwagę, że podobne treści są często spotykane w sieci. Sąd uwzględnił fakt, że sam prezydent nie czuł się urażony i respektował wyrok sądu pierwszej instancji. Sąd uznał, że gry nie przekroczyły granicy satyry, w przeciwieństwie do niektórych zdjęć opublikowanych na portalu, oraz to, że oskarżony mógł przypuszczać, że publikowane treści są prawnie dopuszczalne. Finalnie, Sąd podkreślił znaczenie wolności słowa i prawa do krytyki osób publicznych. Sąd uznał, że osoby publiczne powinny być odporne na ostrzejszą krytykę, co wynika z zasad demokratycznego państwa^[7].

Wolność słowa pod lupą – sprawa AntyKomor w oczach świata

Ze względu na wątek krytyki politycznej sprawa odbiła się szerokim echem. OBWE i Human Rights Watch skrytykowały wyrok I instancji, wskazując na naruszenie art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność słowa). Trybunał w Strasburgu w sprawie Vedat Şorli przeciwko Turcji (2021) uznał podobne przepisy za nieproporcjonalne^[8].

---

^[1] „Burza po wyroku na twórcy AntyKomor.pl. 'To jest skandal'”, Onet (https://wiadomosci.onet.pl/kraj/burza-po-wyroku-na-tworcy-antykomorpl-to-jest-skandal/x4twm – dostęp dnia 10.02.2025)

^[2] CAPITAL, „Szok! Zabija Komorowskiego w debilnej grze”, Fakt (https://www.fakt.pl/polityka/szok-zabija-komorowskiego-w-debilnej-grze/q7r4p9y#slide-1 – dostęp dnia 10.02.2025)

^[3] „Szokujące gry na stronie AntyKomor.pl”, Wirtualna Polska (https://wiadomosci.wp.pl/szokujace-gry-na-stronie-antykomor-pl-6037722855978113a – dostęp dnia 10.02.2025)

^[4] „Szokujące gry na stronie AntyKomor.pl”, Wirtualna Polska (https://wiadomosci.wp.pl/szokujace-gry-na-stronie-antykomor-pl-6037722855978113a – dostęp dnia 10.02.2025)

^[5] Maciej Nycz, Agnieszka Wyderka, „Twórca portalu AntyKomor.pl usłyszał wyrok”, RMF24 (https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-tworca-portalu-antykomor-pl-uslyszal-wyrok,nId,635085#crp_state=1 – dostęp dnia 11.08.2025)

^[6] mac//bgr, tka, „Sprawa AntyKomor.pl. Sąd umorzył zarzut znieważenia prezydenta”, TVN24 (https://tvn24.pl/polska/sprawa-antykomorpl-sad-umorzyl-zarzut-zniewazenia-prezydenta-ra300610-ls3421493 – dostęp dnia 11.08.2025)

^[7] mac//bgr, tka, „Sprawa AntyKomor.pl. Sąd umorzył zarzut znieważenia prezydenta”, TVN24 (https://tvn24.pl/polska/sprawa-antykomorpl-sad-umorzyl-zarzut-zniewazenia-prezydenta-ra300610-ls3421493 – dostęp dnia 21.02.2025)

^[8] Monika Sewastianowicz, Patrycja Rojek-Socha, „Postępowanie karne i dyscyplinarne za znieważenie prezydenta”, Prawo.pl (https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/postepowanie-karne-i-dyscyplinarne-za-zniewazenie-prezydenta,524712.html – dostęp dnia 11.08.2025)